Blisko milion polskich rodzin korzysta z działek w rodzinnych ogrodach działkowych. Są to mieszkańcy miast i miasteczek, dla większości których działka i ogród to jedyne miejsce wypoczynku, kontaktu z przyrodą, a także upraw owoców i warzyw na własne potrzeby. Przyszłość i rozwój ogrodów działkowych w miastach zależy głównie od dwóch czynników: od stabilizacji prawnej i otwarcia ogrodów dla mieszkańców miast. W ostatnim czasie dały o sobie znać kolejne zagrożenia dla ogrodów działkowych: nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami, która niewątpliwie wpłynie na destabilizację prawną oraz prace miast nad studiami uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego i miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w wielu przypadkach nie przewidujące w swoich planach istnienia ROD.
Krajowa Rada PZD uznaje, że choć w obliczu kolejnych zagrożeń, fundamentalne znaczenie mają działania merytoryczne prowadzone przez struktury Związku, to nie mniej ważne są działania mające na celu utrzymanie dobrego wizerunku ogrodów, czy też jego poprawy. Ogrody powinny starać się położyć większy nacisk na realizację programów uchwalonych przez Krajową Radę, tj. „Unowocześnianie infrastruktury ROD – ROD XXI wieku”, „Otwartego Programu Rozwoju ROD”, „Otwartego Programu Rozwoju Społecznego ROD” czy też „Programu budowy siedzib dla zarządów ROD”. Poprawa wyglądu i funkcjonalności ROD stanowią niewątpliwe argumenty przemawiające za istnieniem i rozwojem ROD.
Krajowa Rada PZD podkreśla, że rodzinne ogrody działkowe są urządzeniami użyteczności publicznej, które przeznaczone są nie tylko dla działkowców, ale także dla całego społeczeństwa. Spełniają pozytywną funkcję w tworzeniu warunków życia społeczności lokalnych i działkowych rodzin, a także służą prowadzeniu szerokiej działalności na rzecz wspólnoty lokalnej. Związek winien w dalszym ciągu skupiać się na społecznym rozwoju ogrodów działkowych, a także ich otwieraniu oraz przekształcaniu w miejsca otwarte, dostępne dla wszystkich, które są alternatywą dla miejskich parków. Dzięki temu ogrody będą jeszcze lepiej służyły miastom i całemu społeczeństwu. Takie działania niewątpliwie wpłyną na wizerunek ogrodów w społeczeństwie
Aby zrealizować te cele, w roku 2016 KR PZL) przyjęła Otwarty Program Społecznego Rozwoju Rodzinnych Ogrodów Działkowych, w którym przewidziane zostały różne formy pracy i współpracy zarządów ROD z władzami i mieszkańcami miast w celu przybliżenia ROD społecznościom lokalnym, zaspokojenia ich potrzeb oraz obrony przed potencjalnym zagrożeniem ze strony deweloperów i ich inwestycjami budowlanymi. Ocena realizacji tego programu w 2018 roku wskazuje, iż jest on pozytywnie przyjmowany przez zarządy ROD i działkowców, a także bardzo dobrze oceniany przez instytucje, samorządy i mieszkańców miast. Swiadczą o tym licznie tworzone w ogrodach inicjatywy, zarówno edukacyjne skierowane do dzieci przedszkolnych i młodzieży szkolnej, jak i inne tego typu zajęcia dla osób w różnym wieku. Ogrody organizują czas seniorom, tworzą przestrzeń wypoczynku i kontaktu z przyrodą podopiecznym domów dziecka, a także osobom o szczególnych potrzebach. W ogrodach organizowane są imprezy kulturalne i integracyjne, pikniki, festyny i dni działkowca. Podejmowana jest współpraca z domami kultury oraz innymi placówkami i organizacjami o celach społecznych i wychowawczych. Ogrody wspierają aktywność dzieci i młodzieży na terenie ogrodu działkowego, organizują wczasy na działkach dla wychowanków domów dziecka, seniorów, imprezy okolicznościowe dla najmłodszych, współpracę ze szkołami, a także koła młodych działkowców popularyzujące wśród dzieci i młodzieży wiedzę ogrodniczą i ekologiczną.
Krajowa Rada PZD stwierdza, że rodzinne ogrody działkowe, w szczególności te w dużych miastach, muszą się zmieniać i rozwijać. Należy zacząć inwestować w ich rozwój i estetykę. Ich wygląd i prowadzona działalność na rzecz społeczeństwa będzie miała wpływ na zakusy władz zmierzające do pozyskania gruntów ROD poprzez ich powolną likwidację. Miejmy świadomość, że dużo trudniej będzie zlikwidować dobrze wyglądający i funkcjonujący ogród, niż taki, który odstrasza swoim wizerunkiem. Ogrody posiadają walory rekreacyjne, wypoczynkowe oraz socjalne, dając korzyści użytkownikom działek, ale również podnoszą standardy ekologiczne otoczenia, dzięki czemu są dobrodziejstwem dla całej społeczności lokalnej. Działania ogrodów wychodzących naprzeciw potrzebom miast i społeczności lokalnej będą skutkowały tym, że w sytuacjach zagrożenia ich istnienia, społeczeństwo świadome zalet ogrodów działkowych i ich niezbędności w miejskim ekosystemie, stanie po ich stronie, by swoim poparciem dla ROD walczyć o jakość życia w mieście.
Krajowa Rada PZD apeluje do wszystkich działkowców i wszystkich struktur Związku o współdziałanie w tworzeniu z rodzinnych ogrodów działkowych ośrodków przyjaznych społecznościom miast. Wspólnie dbajmy o wizerunek ogrodów, pokażmy samorządom i mieszkańcom miast, to co w nich najlepsze. Zróbmy wszystko co w naszej mocy, by ocalić nasze ogrody działkowe.
KRAJOWA RADA
POLSKIEGO ZWIĄZKU DZIAŁKOWCÓW
Warszawa, dnia 12 marca 2019 roku