Brzoskwinia jest uprawiana na obszarze od Chin i Japonii przez Europę do Ameryki Północnej. W naszych polskich warunkach brzoskwinie najlepiej rosną w miejscach nasłonecznionych i ciepłych. Bardzo dobrym miejscem posadzenia drzewa brzoskwini jest ściana nasłoneczniona altanki, gdzie możemy drzewo brzoskwini poprowadzić w formie wachlarza. Musimy drzewu brzoskwini w okresie silnego wzrostu owoców zapewnić optymalną ilość wody. Brzoskwinia to gatunek drzewa owocowego, wymagający bardzo intensywnego cięcia, które najlepiej wykonać w okresie kwitnienia drzew. Wtedy możemy zaobserwować siłę kwitnienia i wykonać odpowiednie cięcie. Brzoskwinie owocują na młodych pędach. Pędy mocne tniemy 8÷10 kwiatów,
a najlepiej, jeśli na tym pędzie znajdziemy w tej odległości tylko pąk liściowy to tniemy za tym pąkiem. Wszystkie cienkie gałązki tniemy
za drugim kwiatem lub wycinamy całkiem, jeśli korona jest za gęsta.
Po prawidłowym cięciu brzoskwini na ziemi wokół drzewa powinien powstać dywan z pociętych gałęzi z kwiatem (około 70% powinno być wyciętych). Brzoskwinia zawiązuje bardzo dużo pąków kwiatowych, dlatego nie bójmy się ich ciąć.
Drugim bardzo ważnym zabiegiem jest przerzedzenie zawiązków. Zabieg ten wykonujemy w czasie, gdy owoce są wielkości orzecha laskowego lub trochę mniejsze. Na silnych pędach pozostawiamy owoce naprzemiennie po obu stronach gałęzi w odległości około 15-20 cm (zostawiamy tylko owoce pojedynczo, usuwamy wszystkie owoce bliźniacze i niekształtne). Na pędach krótkich zostawiamy tylko jeden owoc, pęd musi być zakończony liściem.
Brzoskwinia na dużym owocu potrafi zawiązać drugi bardzo mały, nie bójmy się go w tym czasie oderwać od kształtnego owocu. Rosnący dalej owoc to miejsce zaleje i nie będzie śladu po niechcianym przybyszu,
a owoc będzie kształtny i dorodny. Okres wegetacyjny brzoskwiń jest bardzo krótki, dlatego musimy ją dokarmiać, aby mieć dorodne owoce. Dokarmianie musimy wykonać w sposób dolistny. Owoce brzoskwiń zbieramy w chwili pełnej dojrzałości konsumpcyjnej, wtedy są najsmaczniejsze.
PODKŁADKI
Podkładkami dla brzoskwiń są siewki brzoskwini mandżurskiej i siberian c oraz siewka rakoniewicka.
Najlepszą podkładką jest siewka mandżurska ze względu na jej wytrzymałość na mróz i dobrze się zrasta z odmianami uprawianymi – szlachetnymi.
SADZENIE
Najlepszym terminem sadzenia jest wiosna. Sadzenie jesienne jest dość ryzykowne, ze względu na możliwość przemarzania. Drzewka sadzone jesienią należy wysoko zakopcować, jeśli przemarznie to do wysokości kopczyka. Brzoskwinia po przemarznięciu potrafi się w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego odbudować.
ODMIANY
- Najbardziej poleciłbym na działki zestaw odmian brzoskwiń od średnio wczesnych do późnych. Podaje odmiany do nasadzeń w kolejności dojrzewania:
- „Harnaś”
- „Redhaven”
- „Reliance”
- „Inka”
- „Vel vet”
- „Suncrist”
- „Madison”
- i płasko owocowe odmiany:
- „Saturn”
- „Inżurnyj bot saga”.
Wszystkie odmiany brzoskwiń są owocami omszonymi, mogą być biało lub żółto miąższowe.
NEKTARYNY
- Nektaryna to odmiana brzoskwini o gładkiej skórce. Tu jednak nie mamy takiego szerokiego doboru odmian, jak u brzoskwiń. Polecam odmiany:
- „Harko”
- „Herblaze”
- „Fantazja”.
To są odmiany nektaryn żółto miąższowej.
Odmiana „Super – quuen” jest koloru malinowo – czerwonego, miąższ ma biały – bardzo smaczny. Nektaryny nie tolerują gleb kwaśnych,
są mniej wytrzymałe na suszę. Owoce pod wpływem opadów mogą pękać, ulegają odrdzawieniu. Nowinką są ostatnio owoce nektaryn płaskich, zwane flaterynami (dojrzewają w trzeciej dekadzie sierpnia). Należy je sadzić w wyjątkowo ciepłych miejscach. Flateryny są mniej odporne na mączniaka brzoskwini.
W uprawie nektaryny bardzo ważne jest prawidłowe cięcie. Nektaryny zawiązują pąki kwiatowe wyłącznie na ubiegłorocznych pędach. Cięcia trzeba wykonać tuż po kwitnieniu. Musi mieć duży dostęp do światła, przy jego braku przestanie owocować.
TWARTKI
- To brzoskwinie przemysłowe, jednak bardzo smaczne. Na działki polecam odmiany:
- „T-4”
- „T-5”
SIEW PESTEK I WŁASNA PRODUKCJA DRZEWEK BRZOSKWIŃ
Zachęcałbym działkowców do własnej produkcji drzewek brzoskwiń
i nektaryn. Pestki brzoskwiń jesienią wysiewam bezpośrednio do gruntu. W maju zaczynają się wschody. W sierpniu przystępuję do okulizacji (normalnie zakładam po dwa oczka na dziki). Zaoczkowane dziczki zabezpieczone doskonale przezimują. Przycięte wiosną wydadzą ładne zdrowe drzewa. Namawiam do spróbowania na jednej podkładce zaoczkować 2 lub 3 odmiany – brzoskwinia, nektaryna, twartka. Otrzymamy wspaniały miks smakowy i wizualny – oczkowanie takie musimy przeprowadzić minimum 25 cm od dołu dla pierwszej odmiany
i mamy gotową koronę pucharową.
KORONY
Najlepszą jest prowadzenie w formie korony pucharowej. Można też prowadzić drzewa w formie korony naturalnej, ale to wymaga więcej pracy przy cięciu. Formę pucharową polecałbym do uprawy wtedy, gdy mamy jedną lub dwa drzewa na działce – zajmuje zbyt dużo miejsca.
Ochrona brzoskwiń i nektaryn koncentruje się głównie na ochronie przed najgroźniejszą chorobą kędzierzawością liści brzoskwini. Oprysk należy wykonać miedzianem o stężeniu 1% jesienią tuż po opadnięciu liści. Jeżeli koło brzoskwini rośnie inne drzewo owocowe to też profilaktycznie należy go opryskać. Bardzo wczesną wiosną, gdy przez parę dni przekroczy 6°C należy ponownie opryskać drzewa, całe łącznie z pniami, bardzo dokładnie miedzianem 1%. Zabieg ten pozwoli ograniczyć raka bakteryjnego.
Gdy pąki są jeszcze w stanie uśpienia należy wykonać oprysk sylitem
o stężeniu 0,5%. Musimy kontrolować stan zdrowia liści, w razie stwierdzenia pojawiania się szkodników należy ich zwalczyć. Przy bardzo niesprzyjających warunkach pogodowych owoce nektaryn mogą być atakowane przez choroby grzybowe.
Zachęcam działkowców do uprawy brzoskwiń, nektaryn, twartek
na swoich działkach. Ja działkę mam na dawnym hutniczym wysypisku odpadów i z wielkim powodzeniem uprawiam swoje 22 drzewa brzoskwiń, nektaryn i twartek w różnym wieku. Każde drzewko jest innej odmiany. Owoce są piękne, a największe brzoskwinie dorastają
do ponad 400g.
Serdecznie zapraszam do uprawy, bo warto !!!
Zbigniew Kwiatkowski
Okręgowy Instruktor Fachowy
Okręgu Świętokrzyskiego
R.O.D. „KAKTUS”
Ostrowiec Świętokrzyski